Landare exotiko inbaditzaileak kontrolatu eta ezabatzea Bertizko Jaurerria parke naturalean
Aztertutako kasuaren deskribapena
Klima-aldaketa honako fenomeno hauek eragiten ari da: tenperaturak gora egiteko joera, urtaro bero luzeagoa, negu leunagoak eta prezipitazioa murriztea. Aldaketa horiek aukera berriak sor ditzakete espezie exotikoek egun duten banaketa-maila heda dezaten. Bestalde, espezie exotiko gehien dituzten ekosistemetan, nabarmen handitu daiteke espezie horietako batek aurrera egiteko eta hedatzeko egoera hobea aurkitzeko probabilitatea. Espezie Exotiko Inbasoreak (EEI) barreiatzeko foku gisa jarduten duten eremu horietan esku hartzea, hala nola Bertizko Jaurerria Parke Naturala Zainketa Bereziko Eremuan (ZBE), lehentasunezkoa da haien hedapena eta eragina mugatzeko.
2008an, Bertizko Jaurerria Parke Naturala ZBE izendatu zenean, Erabili eta Kudeatzeko III. Plan Zuzentzailea onartu zen (EKPZ). Neurri horien artean dago EEI Kontrolatzeko Plan bat egitea eta gauzatzea, landare exotiko inbaditzaileak baso kaduzifolioak eta ibaiertzeko baso autoktonoak mehatxatzeko faktore gisa identifikatu ondoren. 2019an, espezie inbaditzaileak desagerrarazteko eta kontrolatzeko lanei ekin zitzaien berriro, urtez urte egiteko, horien eraginkortasuna ikusi eta aplikatutako teknikak ebaluatu ahal izateko
» Landare exotiko inbaditzaileak desagerrarazteko/kontrolatzeko jarduketak. Espezie bakoitzerako tratamendu bereizia egiten da.
» Ereintzak eta landaketak, landaretza autoktonoaren instalazioa errazteko eta espezie inbaditzaileak birsortzearen bidezko eremu horien kolonizazioa saihesteko. Gaztainondoak landatu dira eta Quercus robur espeziearen ezkurrak erein dira.
» Espezie bakoitzerako egindako jarduketa eta tratamendu guztiak erregistratzea, eta emaitzak ebaluatzea.
» Espezie aloktonoak ingurune naturalean kontrolik gabe sartzeak dakarren arazoaren inguruan heztea eta sentsibilizatzea herritarrak.
» Bertizko EKPZren helburu operatiboa betetzea, baso kaduzifolioen naturaltasuna handitzeari dagokionez, espezie exotikoak pixkanaka ordezkatuz.
» Bertizko Jaurerrian dauden EEIak Kontrolatzeko Plana gauzatzea.
» Bertizko EKPZren jarraipen- eta ebaluazio-programarekin jarraitzea, espezie exotikoak kontrolatzeari eta desagerrarazteari buruzkoa, honako helburu espezifiko hauekin:
o Parkean landaredi exotiko inbaditzailearen hedapena kontrolatzea zeregin zehatz, lokalizatu eta iraunkor batzuk baliatuta, eta horrek eraginkorrak izatea ahalbidetzea, egindako ahaleginekin bat.
o Emaitzen kontrol zehatz bat egitea.
o Herritarrak ingurune naturalean espezie aloktonoak sartzeak dakarren arazoaren inguruan heztea eta sentsibilizatzea.
Urtero baloratzen eta erregistratzen dira aurreko urteetan gauzatutako jarduketen emaitzak. Azken balorazioa 2020ko udaberrian egin da:
» A priori, Prunus laurocerasus, Fallopia, Palmera, Virginiako kakiondoa eta Paulownia tomentosa espezieak kontrolatzeko egindako tratamenduak emaitza positiboak ematen ari dira, baina hurrengo urteetako ebaluazioen zain egon beharko dugu benetan eraginkorra izaten ari dela ziurtatzeko.
» Oraingoz, banbuaren aurkako borroka bertan behera utzi da, emaitza nahiko onak ez lortzeagatik eta, horrela, arreta espezie problematikoagoetan jartzeko; beste tratamendu batzuk probatuko dira.
» Egindako gaztainondo-landaketek bilakaera ona izaten ari dira. Quercus robur espezieko ezkurrak 2019an erein ziren; itxaron egin beharko da emaitzak baloratzeko.
Klimaren aldaketara egokitzeko neurri gisa garatutako eta inplementatutako kasua.
Nafarroako Gobernua, Nafarroako Ingurumen Kudeaketa eta basolanetako enpresak
Additional Information
» 1-2 Ingurumen-zaintzaile.
» 1-2 Biodibertsitate Zerbitzuko teknikari.
» Nafarroako Ingurumen Kudeaketako Parkeko (1 langile) eta Nafarroako Gobernuko (1 langile) mantentze-lanetako langileak.
» Basolanetako enpresak (3 langile).
» Prestakuntza basogintzan eta biologian
Faktore mugatzaileak:
» Beharrezko inbertsioa handia da: kostu handiak eta zeregin ez-produktiboak.
» Landare exotiko inbaditzaile horietako askok erresistentzia eraginkorra dute kontrol-lan horien aurrean: anduitik edo sustraietatik ernaberritzen dira, hazi-kantitate handiak barreiatzen dituzte, belar-sastraken zatietatik abiatuta sustraitzeko gai dira eta abar. Horregatik, hasitako lanarekin jarraitzeko eta emaitzak ebaluatzeko konpromisoa hartu behar da, aurrez ezarritako helburuak lortu ahal izateko.
» Xede-espezieak desagerrarazteko eta kontrolatzeko praktikei buruz egindako azterlanen eskasia, eta beste leku batzuetan aplikatutako metodoek ez dutela zertan eraginkorrak edo egokiak izan beste egoera eta leku batzuetan.
Arrakasta-faktoreak:
» Espezie exotiko inbaditzaileen egungo banaketa-mailaren hedapena minimizatzea, klima-aldaketaren ondorioek sortzen dituzten aukera berrien ondorioz.
Urteko aldizkako inbertsioa.
Lehenengo urtea: 16.800 €; 2. urtea: 15.000 €; 3. urtea: 15.000 €; 4. urtea –oraindik definitu gabe–.
Finantzaketa propioa (%): % 35,9
Kanpoko iturria: % 64,1, Interreg POCTEFA NaturClima.
Jardunbide egokia planifikatzeko tresna Bertizko Jaurerriko Natur Parkea Erabili eta Kudeatzeko III. Plan Zuzentzaileri (EKPZ) dagokio. Era berean, Interreg POCTEFA NaturClima-ren esparruan kokatzen da proiektu hau.
01/01/2018 - 12/31/2019 (1 urte - Gauzatze-fasean)
Reference information
KLIMAREN ALDAKETAREN PIRINIOETAKO BEHATOKIA
Avenida Nuestra Señora de la Victoria, 8
22.700 - Jaca
Huesca - Espainia
+34 974 36 31 00
info_opcc@ctp.org