MEDACC Europako LIFE proiektu bat da, Mediterraneoko nekazaritza eta baso sistemak klimaren aldaketaren eraginetara egokitzeko soluzio berritzaileak probatzera zuzendua. Horrela, eskualde eta nazio mailan eremu euro-mediterraneoan gauzatzen ari diren egokitzapen estrategiak eta politikak diseinatzen eta garatzen laguntzen du.
Katalunian, oso tresna baliotsua izan da Klimaren Aldaketara Egokitzeko Kataluniako Estrategia (ESCACC 2013-2020) hedatzeko. Horretarako, nekazaritzan, basogintzan eta uraren kudeaketan hainbat moldaketa neurri jarri dituzte praktikan, modu esperimentalean. Neurri horiek tokiko hainbat eragileren parte-hartzearen bidez diseinatu eta ebaluatu dira.
MEDACC proiektuaren erronka nagusia egokitzapenak sistema naturalen eta giza jardueren urrakortasuna klimaren aldaketaren aurrean nola murriztu dezakeen kuantifikatzea da, eta zein diren egokitzapen-neurri horiek aplikatzeari edo ez aplikatzeari lotutako ekonomia eta ingurumen aldeko kostuak.
Proiektua Kataluniako hiru arro adierazgarritan zehaztuko da: Muga, Ter eta Segre, emaitzak eta Metodologia Mediterraneoko eremu osoan antzeko esperientziak diseinatzeko aplikagarriak izan daitezen.
Nekazaritzan, basogintzan eta uraren kudeaketan zenbait egokitzapen-neurri jarriko dira abian, helburu hauek lortzeko:
- Azken hamarkadetan aztertutako hiru arroetan klimaren joerak, lurzoruaren erabilerak, basoak eta ur-eskuragarritasuna ezagutzea.
- Klimaren aldaketak eta aldaketa globalak sistema hidrologikoetan eta nekazaritza- eta basogintza-sistemetan izandako eraginak zenbatestea hiru arroetan 2050ean.
- Hiru arroak klimaren aldaketaren eraginetara zenbateraino egokitzen diren ebaluatzea.
- Klimaren aldaketarekiko sentsibleenak diren arlo, sistema eta sektore ekonomikoak identifikatzea.
- Nekazaritzako, basogintzako eta uraren kudeaketako sektoreetan egokitzeko neurri pilotuen diseinu parte-hartzailea.
- Egokitzapenerako neurri pilotuen eraginkortasuna ebaluatzea.
- Hiru arroak klimaren aldaketara egokitzeko ekintza-plan bat egitea. Plan horretan, aurretiazko egokitzapen neurrien ebaluazioa eta neurri berrien proposamena eta ebaluazioa sartzen dira.
- Aztertutako sektore bakoitzeko funtsezko eragileen ezagutza tradizionala atzematea, tokiko eragilez osatutako bat sortuz.
- Eragileak kontzientziatzea eta gaitzea, toki, eskualde eta nazio mailan, dibulgazio eta komunikazio jardueren bidez.
Hainbat lurzati pilotutan ezartzen da:
- Nekazaritzako lursailak: arto esperimentalak Pla de Torroellan (Girona), Ter ibaiaren arroaren behealdeko ibilguan (1,53 ha); sagarrondoak ureztatzea Baix Ter inguruan eta Mugako kostaldeko lautadan; lursail esperimentaletan biguntzeko entseguak Raimaten (Lleida) (3.200 ha); altitude-entseguak lursail esperimentaletan, San Miquel Fincan (Lleida) (124 ha).
- Baso-lursailak: artadi-basoa Ekialdeko Pirinioen behealdean (L 'Alberako Naturagune Babestua, Gironako probintzia); pinu basoa Montesquiuko Gazteluaren parkean; larizio pinu bi baso Solsonès eskualdean (Llobera eta Madrona).
Lantaldeen 2 bilera egin dira azterketa-arro bakoitzean, eta baita nekazaritza- eta basogintza-arloko zenbait ekintza erakusgarri ere, 3 arroen eremu pilotuetan:
Nekazaritza arloko ekintza erakusleak:
- Arto-sailetako (Muga eta Ter) drip irrigation sistemen bideragarritasun ekonomikoa eta teknikoa monitorizatzea.
- Bi ureztatze-sistema ezartzea, ura aurreztea errazteko, arto eta sagarrondoen ekoizpena murriztu gabe (Muga eta Ter).
- Nekazariek ureztatze eraginkorrerako gomendioen jarraipena balioztatzea, inkesten bidez.
- Neurriak ezartzea mahastietan mulching-teknikak eta altitude-saiakuntzak (Segre) aplikatuz.
Basogintzako ekintza erakusleak:
- Basoaren tratamenduen eraginkortasuna ebaluatzea, sute-arriskua murrizteko eta baso-hazkundea indartzeko, lehiakortasuna murriztuz (Segre).
- Hainbat tratamenduren eraginkortasuna ebaluatzea, zuhaitzen osasuna hobetuz eta lehorteek eragindako hilkortasuna prebenituz (Ter).
- Sute-arriskua murrizteko tratamenduen eraginkortasuna ebaluatzea, baso-dentsitatea murriztuz eta zuhaitz handiagoak dituzten egitura helduak sustatuz, eta material erregaiaren masaren etena sustatuz (Muga).
Gainera, ekintza hauek zeharka garatzen dira:
- Klimaren aldaketaren eragin nagusien eta hiru arroen lurralde-urrakortasunen ebaluazio parte-hartzailea.
- Diagnostikoa: zer egokitzapen-neurri aplikatu diren aurrez aztertutako arroetan, eta zer eragin izan duten.
- Egokitzeko eta ezartzeko neurri berriak definitzea, proba pilotu gisa.
- Emaitzak hainbat sareetan eta plataformatan zabaltzeko ekintzak.
Klimaren aldaketara egokitzeko neurri gisa garatutako eta inplementatutako kasua
Oficina Catalana de Canbi Climàtic, CREAF, IRTA eta IPE-CSIC.
LIFE MEDACC proiektua Oficina Catalana de Canbi Climàtic, CREAF, IRTA eta IPE-CSICek sustatzen dute. Gainera, 33 kolaboratzaile ditu, ikerketa-taldeak, enpresak, ureztatzaile elkarteak edo gune babestuak kudeatzen dituzten erakundeak, besteak beste.
Arrakasta: ureztatzaileen komunitateekin eskuz esku lan egiteak nekazaritzaren arloko ekintzak behar bezala ezartzea ahalbidetu du; proiektua garatu den bitartean Mugako Itsasertzeko lautadako Uren Erabiltzaileen Erkidegoa edo Gavarres 2025 Plana (Les Gavarres Partzuergoaren gidaritzapean) eratu dira, proiektua kontsolidatu izan den lurraldean klimaren aldaketaren erronkei aurre egiteko funtsezkoak diren eragileen sareak finkatzeko bi adibide gisa, eta, aldi berean, modu positiboan elikatu da prozesu horiekin.
Proiektuaren kostua, guztira, 2.548.841€-koa izan da, eta EBk 1.266.208€-ko ekarpena egin du LIFE programaren bidez.
EBren LIFE programaren proiektua, gainera, Klimaren aldaketara Egokitzeko Kataluniako Estrategiaren (ESCACC 2013-2020) helburuak garatzen laguntzen duena.
2013-2018 (5 urte - amaituta)
Avenida Nuestra Señora de la Victoria, 8
22.700 - Jaca
Huesca - Espainia
+34 974 36 31 00
info_opcc@ctp.org