Pirinioetako hiru musker endemiko eta galtzeko arriskuan daudenak babestea: Iberolacerta
Aztertutako kasuaren deskribapena
Klima-aldaketaren gaur egungo azelerazioa eragin nabarmena izaten ari da Pirinioetako mendikatean, eta, ondorioz, klima-estadioak altitudinalki mugitzea eragiten du, zeinetara faunak eta florak egokitu behar baitute. Proiektu honek klima aldaketak Pirinioetako gailurretako musker endemiko eta mehatxatuen ekologian dituen ondorioak aztertzen ditu (Iberolacerta bonnali, I. Aurelioi eta I. aranica). Betez besteko tenperaturen eta muturreko tenperaturen igoeraz gain, sugandila alpetar hori lautadetatik datorren mendialdeko kolonizatzaile baten –horma-sugandila, Podarcis muralis– espezie arteko lehiaren mende egon da berriki. Azken hori altitudea igotzen ari da klima-aldaketaren ondorioz, eta gero eta erregulartasun handiagoz ikusten da 1.600 eta 2.200 metro artean; hain zuzen, altitude horretan hiru Iberolacerta espezieekin sartzen da harremanetan. Ezin da baztertu lehia sortzea elikagaiengatik, lurraldeengatik eta habiak egiteko lekuengatik.
Azterlanari esker, sugandila horiek beren ingurunera –altitude handia baitute ezaugarri (oxigeno gutxi dago airean eta hotz erlatiboa)– nola eta zenbateraino dauden egokituta eta mugatuta ulertu ahal izanen da, batez ere berotze globalaren testuinguruan. Berotze globalak animalia horiek behartuko ditu (1) gailurretara igotzera, (2) tenperatura igoera bat pairatzera eta, azkenik, (3) espezie kolonizatzaile, termofilo eta lehiakide potentzial bati aurre egitera: Podarcis muralis horma-sugandilari, hain zuzen.
Dinamika hori ulertuz gero, kontserbazio-neurri eraginkorrak aplika daitezke: populazioak birkokatzea, leku sentikorretan eraikuntza berriak mugatzea eta horma-muskerrak eraikuntzako materialez hornitzea.
Proiektuaren helburua da (1) altitude-transektuetan zehar espezie bakoitzak duen presentziari/gabeziari buruzko datuak biltzen jarraitzea eta (2) klima bero batean tenperaturak eta hipoxiak altitudean muskerren eta haien arrautzen fisiologian dituzten efektu konbinatuak neurtzea.
Horma-sugandila espezie oportunista, termofiloa eta zirkunmediterraneoa da, klima berotu ahala garaiera handiagoetara mugitzen dena. Oro har, 1.500 metrotik gora ikusi ohi da, eta, noizean behin, 2.000 metrotan ere, non Pirinioetako sugandilen populazioekin kontaktuan jartzen baita. Tokian-tokian, Podarcis muralis espeziearen altitudea azkar handitzen da, eta, aldi berean, tokiko Iberolacerta sugandilen kopurua gutxitzen da (Matthieu Berroneau, komunikazio pertsonala). Hala eta guztiz ere, ikerketek frogatu dute altitude-hipoxiak horma-muskerraren enbrioian, banako gaztean eta banako helduan dituen ondorio kaltegarriak, eta horrek, ziurrenik, altitudeko kolonizazioa apur bat geldiaraz dezake.
Azkenik, badirudi Pirinioetako sugandilak desabantaila-egoeran daudela altitude txikiagoan (oxigeno gehiago), eta horrek aukerak mugatu ditzake beste leku batzuetan populazioak kudeatzeko.
Kasua, batez ere, egokitzapenarekin zerikusirik ez duten beste politika batzuen helburuen bidez garatu eta aplikatu da, baina klima-aldaketara egokitzeko alderdiak kontuan hartuta.
CNRS SETE en Moulis, OMP (Observatoire Midi-Pyrénées) Pic du Midi.
Additional Information
Proiektu honetan historikoki parte hartu duten bazkideak hauek dira: Nature Occitanie, Bomosa (Andorra), CRARC (Espainia), Cistude Nature, CNRS SETE (Moulis), CNRS MARBEC (Sète), OMP Pic du midi.
Guztiak ari dira lanean mendiguneko presentzia/absentzia laginketaren jarraipenean. CNRS eta CRARC organismoek egiten dituzte analisi eta esperimentu zientifikoak.
Azterlana egitea konplexua da, lur-eremuaren izaeragatik beragatik eta leiho meteorologikoak urriak izaten direlako, goi-mendiko laginketa eta harrapaketa egiteko.
Bestalde, komunitate zientifikoak oso harrera ona egiten die gaurkotasuneko gai horiei, eta horrek informazioa azkar zabaltzea errazten du.
Era berean, eskola-umeek eta mendi-erabiltzaileek (txangozaleek, bereziki) klima-aldaketaren mehatxupean dauden musker piriniotar endemikoen arazoaz duten kontzientziazioa handia da, eta eskoletako komunikazioa edo Pic du Midi delakoaren bidez egiten dena oso eraginkorra da herritarrak sentsibilizatzeko.
Sustapen-filma
Ikerketa honen finantzaketa (185.076 euro) Marie-Curie Sklodowska ikerketa-beka batetik etorri zen nagusiki, eta 24 hilabeteko soldata sortu zuen doktoretza ondoko bekadun batentzat (Eric Gangloff).
Proiektu hau H2020-MSCA-IF-2016 deialdiaren barruan dago (Marie Skاodowska-Curie banakako bekak).
06/01/2017 - 12/01/2022 (5 urte - Gauzatze-fasean)
Reference information
KLIMAREN ALDAKETAREN PIRINIOETAKO BEHATOKIA
Avenida Nuestra Señora de la Victoria, 8
22.700 - Jaca
Huesca - Espainia
+34 974 36 31 00
info_opcc@ctp.org