Lurzoruaren Zaintza eta Erresilientziari buruzko zuzentaraua jada argitaratu da eta hiru urteko epea ematen du betetzeko
Helburua da klima-aldaketaren ondorioak, biodibertsitate-galera, elikagaien segurtasuna eta natur hondamendien aurreko lurzoruaren prestaketa hobetzea
Pirinioetako Lurzoru Aliantza (ASPyr) —CTPak parte hartzen duena— zein SOLPYR proiektua, Europar Batasunak %65ean finantzatua Interreg POCTEFA Programaren bidez, guztiz lerrokatuta daude arauaren espirituarekin
Lurzoruaren zaintzarako eta erresilientziarako marko sendo eta koherente bat ezartzea, Europar Batasuneko lurzoru guztiei aplikatuko zaiena, kutsadura murrizteko eta erresilientzia hobetzeko. Hori da jada Europar Batasuneko Aldizkari Ofizialean argitaratu den Lurzoruaren Zaintza eta Erresilientziari buruzko zuzentarau berriaren helburua, eta herrialdeei hiru urteko (2028ko abendura arte) epea ematen die 27entzat komunak diren eskakizun berrietara egokitzeko. Arauak datorren abenduaren 16an jarriko da indarrean.
Marko honekin, eta 2050era begira, arauak honakoak lortu nahi ditu: lurzoruaren kutsadura murriztea, gizakien osasunarentzat zein ingurumenarentzat kaltegarriak ez diren mailara; Europar Batasuneko lurzoruaren osasuna etengabe hobetzea; lurzoruak egoera onean mantentzea; eta haren degradazioarekin lotutako alderdi guztiak prebenitzea eta lantzea.
Elikagaien segurtasuna bermatzea
Zuzentarau honen helburua da lurzoruak “ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-beharrak asetzeko adinako eskalan ekosistema-zerbitzu anitz eskaintzea” eta “klima-aldaketaren eta biodibertsitate-galeraren ondorioak prebenitu eta arintzea” ahalbidetzea. Ideia hori indartuz, Europar Batasunak lurzoruaren “erresilientzia handiagoa lortu nahi du natur hondamendien aurrean eta elikagaien segurtasuna bermatu”.
Zuzentarauaren arabera, Estatu kideek zaintza-sistemak ezarriko dituzte beren lurraldeko lurzoruaren egoera fisikoa, kimikoa eta biologikoa ebaluatzeko, EBko metodologia komun batean oinarrituta. Gainera, aldian-aldian jakinaraziko diote Batzordeari eta Ingurumenaren Europako Agentziari lurzoruaren osasunari, lurzoruaren okupazioari eta kutsatutako lurraldeei buruzko egoera, EB osoan datu konparagarriak bermatzeko eta lurzoruaren degradazioari aurre egiteko neurri koordinatuak ezarri ahal izateko. Halaber, kezka sortzen ari diren kutsatzaileak zaintzeko neurriak hartuko dira, hala nola PFAS substantzia per- eta polifluoroalkilatuak, pestizidak eta mikroplastikoak.
ASPyr eta SOLPYRekin lerrokatutako espiritua
Lurzoruaren zaintza eta erresilientziari buruzko Europako zuzentarau berriak bultzada politiko argia ezartzen du Estatu eta lurraldeek beren lurzoruaren babesa eta jarraipena indartu ditzaten. Testuinguru honetan, bai Pirinioetako Lurzoru Aliantza (ASPyr) —CTPak lurzoruaren osasunaren inguruan Pirinioetako eragileak artikulatzeko parte hartzen duena— bai SOLPYR proiektua, Europar Batasunak %65ean finantzatua Interreg VI-A Espainia-Frantzia-Andorra (POCTEFA 2021-2027) programaren bidez eta OPCC bazkide duen proiektua, guztiz txertatzen dira dinamika honetan eta lurzoruaren osasuna lehentasun gisa kokatzeko, tokiko eragileak mobilizatzeko eta erronka klimatiko eta ingurumenekoak kolektiboki aurre egiteko gaitasunak indartzeko lan egiten dute.
Zuzentaraua, ASPyr eta SOLPYR elkar indartzen dute ikuspegi partekatu baterantz eginez: lurzorua etorkizunerako baliabide giltzarritzat hartzea eta haren babesa modu koordinatu eta iraunkorrean sustatzea.
Europako zuzentarau berriak lurzoruaren deskribatzaile komunak definitzen ditu eta lurzoruaren osasuna deskribatzeko klaseak ezartzen ditu, EBko eskalan lotesleak ez diren helburu-balioekin eta nazio mailako abiarazte-balioekin lotutakoak. Honek estatu kideei lagunduko die lehentasunak zehazten eta pixkanaka lurzoru osasuntsuagoak lortzeko neurriak ezartzen. Halaber, Batzordeak laguntza emango die tresna eta metodologia komunak garatuz eta praktika egokien trukea errazterakoan.
Klima-neutralitatea
Lurzoru osasuntsuak funtsezkoak dira EBren klima-neutralitate helburuak lortzeko, eta laguntzen dute basamortutzeari eta lurzoruaren degradazioari aurre egiten, baita biodibertsitatea eta giza osasuna babesten ere. Hala ere, eskuragarri dauden datuen arabera, Europako lurzoruen %60 baino gehiago egoera txarrean daude, eta ikerketek erakusten dute oraindik gehiago degradatzen ari direla. Lurzoruaren degradazioa areagotu egiten da lurzoruaren kudeaketa jasangaitzagatik, kutsaduragatik eta gehiegizko ustiapenagatik, eta hauei klima-aldaketaren ondorioak eta fenomeno meteorologiko muturrekoak gehitzen zaizkie.
Informazio gehiago Europako Kontseiluak zuzentarauari buruz emandakoa