1. Proiektuaren erronkak

Pirinioetako goi mendiko lakuak eta zohikaztegiak paisaiaren eta lurraldearen historiaren elementu ikonikoak dira. Klimaren aldaketaren eta presio antropiko gero eta handiagoaren testuinguruan kudeatzeko eta kontserbatzeko, zehatz-mehatz ezagutu behar dira sistema horietako prozesu biotikoak eta abiotikoak, haien aldakortasun naturala eta klimaren aldaketen eta giza jarduerek eragindako aldaketen ondorio sinergikoak barne. REPLIM proiektuak monitorizazio-sare bat ezarri nahi du Pirinioetako lakuetan eta zohikaztegietan, klimaren aldaketak goi-mendiko ur-ekosistema urrakorretan duen eragina ezaugarritzeko, bai tokian-tokian, bai lurralde osoan ere. REPLIM sareak, gainera, aukera emango du XX. mendearen erdialdeko industria-iraultzaren eta Azelerazio Handiaren aurreko iraganeko eraginak identifikatzeko, berriak kuantifikatzeko eta etorkizunean aurreikus daitezkeenak modelizatzeko.

2. Proiektuaren helburuak

REPLIMek lurraldean klimaren aldaketak duen eragina ebaluatzeko erronkan eta ezagutza zientifikoan oinarritutako arintze eta egokitze politiken garapenean lagundu nahi du. Horretarako, REPLIMek Pirinioetako eremuko zentro zientifikoen, kudeatzaileen eta herritarren arteko lankidetza areagotzea du helburu nagusi, lakuen eta zohikaztegien behatoki sare bat ezartzeko, Pirinio osoan klimaren aldaketa eta haren eraginak ezaugarritu ahal izateko. Hauek dira proiektuaren helburu nagusiak:

- Lakuak eta zohikaztegiak monitorizatzeko sare bat ezartzea, goi-mendiko lakuetan eta zohikaztegietan klimaren aldaketaren ikerketan espezializatutako zientzialariak eta kudeatzaileak bilduko dituena

- Pirinioetako lakuetan eta zohikaztegietan klimaren aldaketaren eta giza jardueren eraginak karakterizatzeko protokolo egokienak definitzea

- Pirinioetako lakuen eta zohikaztegien egungo egoeraren, azken aldiko bilakaeraren eta klimaren aldaketaren balizko eraginen txostena egitea

- Zientzia babesteko herritarren jarduerak sarean txertatzea

3. Metodologia

Pirinioetako korronte zuzeneko eta goi mendiko laku eta zohikaztegien arteko harremanak ezaugarritzea ahalbidetzen duten protokolo eta adierazle egokienak identifikatzeko, diziplina anitzeko metodologia aplikatuko da sareko lekuetan, honako hauek barne hartuta:

• Tenperatura-sentsore automatikoak instalatzea lakuetan hainbat sakoneratan, eta sedimentu-tranpak eta emarien aldizkako neurketak zohikaztegietan.

• Uren konposizio kimikoaren eta zenbait propietate biologikoren urtaroko neurketak

• Zohikaztegietako gas-fluxuen neurketak

• Protokolo komunak ezartzea hautatutako laku eta zohikaztegietan laginketak eta ondorengo analisiak egiteko jarraitu beharreko prozedurak zehazteko.

• Monitorizazio-emaitzak egitea, hautatutako laku eta zohikaztegien egoera ezagutzeko

• Herritarren partaidetza eta zientziako programak garatzea, herritarrak klimaren aldaketaren eraginen inguruan sentsibilizatzea ahalbidetuko dutenak, Pirinioetako lurraldearen garapen sozial eta ekonomikoarekin integratutako kudeaketa-estrategia bat definitzen lagunduz.

• Emaitzak geoatari interaktibo batean aurkeztea, kudeatzaileei eta herritarrei emaitzak zabaltzeko eta klimaren aldaketaren eta hain sentikorrak diren ekosistema horien arteko harremana ulertzen laguntzeko.

4. Emaitzak

REPLIMen emaitzek 2016-2019 aldian Klimaren Aldaketarako Pirinioetako Behatokiaren estrategia eta ekintza-plana garatzen eta gauzatzen lagunduko dute.

Proiektutik aurreikus daitezkeen emaitza nagusiak hauek izango dira:

• Klimaren aldaketari buruzko behatokien sare bat ezartzea, hautatutako lakuetan eta zohikaztegietan, iraunkorra eta denboran iraungo duena.

• Eskuliburu metodologiko bat argitaratzea, Habitatei buruzko Zuzentarauaren (DH) eta Uraren Esparru Zuzentarauaren (DMA) eskakizunei aplika dakizkiekeen tokian-tokiko jarraipeneko protokoloak deskribatuz.

• Sortutako informazioa biltzeko, biltegiratzeko eta erabiltzeko tresna informatikoak garatzea, klimaren aldaketak goi-mendiko ekosistema sentsibleetan dituen eraginak baloratzeko.

• Hautatutako zohikaztegi eta laku pirenaikoen egoerari, azken mendeetako bilakaerari eta XX. mendearen hasierako oinarri-baldintzei buruzko ezagutza nabarmen hobetzea, berotze globalaren aurretik eta klimaren aldaketak lakuetan eta zohikaztegietan izango dituen ondorioen etorkizuneko egoerei dagokienez.

• Hautatutako ekosistemetan datuak biltzeko herritarren parte-hartzea sustatzea, klimaren aldaketarekin erlazionatutako arazoen kontzientziazioa areagotzeko.

5. Proiektuaren bazkideak

REPLIM proiektuaren parte diren bazkideak Pirinioetako lurraldean zehar banatuta daude edo bertako hainbat eremutan lan egiten dute:

Bazkideak	Logotipo korporatiboa	Eskualdea/autonomia erkidegoa
Agencia Estatal Consejo Superior de Investigaciones Científicas		Aragoi, Katalunia
Centre National de la Recherche Scientifique		Okzitania
Université de Pau et des Pays de l’Adour		Nouvelle-Aquitaine
Euskal Herriko Unibertsitatea (EHU)		Euskadi
Nafarroako Unibertsitatea		Nafarroa
Centre de Recerca Ecològica i Aplicacions Forestals		Katalunia

Eskualde Garapeneko Europako Funtsak (FEDER) %65ean finantzatu du proiektua, Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra programaren (POCTEFA 2014-2020) bidez. POCTEFAren helburua Espainia-Frantzia-Andorra mugaldeko integrazio ekonomiko eta soziala indartzea da. Mugaz gaindiko ekonomia, gizarte eta ingurumen jarduerak garatzen laguntzen du, lurralde-garapen iraunkorraren aldeko estrategia bateratuen bidez.