Etorkizuneko klima

Etorkizuneko klimari buruzko proiekzioak

Etorkizuneko agertoki sozioekonomikoekin lotutako ziurgabetasunak eta klimaren proiekzioak lortzeko erabilitako zenbakizko ereduen mugak hor dauden arren, klima-eredu nagusiek bat egiten dute hurrengo hamarkadetako berotze globala areagotzean, mendi-eremuetan bereziki. Horrek klimaren aldakortasuna areagotzea ekar lezake, baita klima-aldagai nagusien bilakaeran orain arte identifikatutako joerak ere. Proiekzio horiek berresten badira, eragin handia izan dezakete Pirinioetako bio-eskualdearen klima, hidrologia, ingurumen eta paisaia arloko ezaugarrietan.

CLIMPY proiektuaren testuinguruan egindako klima-proiekzioen atariko emaitzak (klima-eredu globalen eta lurraldeko klima-ereduen konbinazioen datuetan oinarrituta), eta emisio globalen lau agertokiak (RCP2.6, RCP4.5, RCP6.0, RCP8.5; RCP ingelesezko “Representative Concentration Pathways” sigletatik dator, RCP2.6 agertoki baikorrena eta RCP8.5 ezezkorrena izanda) kontuan hartuta, etorkizuneko klimaren aurreikuspenaren lehenbiziko probabilitate hurbilketa egin da. Ondoren laburbiltzen da:

Egindako proiekzioen arabera, XXI. mendean zehar eguneko tenperatura maximoak eta minimoak nabarmen igotzea aurreikusten da aztertutako hiru emisio-agertokietan (RCP4.5, RCP6.0 eta RCP8.5) (1. irudia), urteko urtaro guztietan eta Pirinioetako eremu osoan. Igoera hori azkarragoa izango litzateke RCP8.5erako, emisio-agertoki biziagoari dagokionez. RCP agertokiekin eta klima eredu globalekin erlazionatutako ziurgabetasunak handituz doaz mendean zehar.

1. irudia. Gehieneko tenperaturaren (ezkerra) eta gutxieneko tenperaturaren (eskuina) urteko batez besteko anomaliaren bilakaera. Iturria: CLIMPY proiektua

2030 epemugarako, gehieneko tenperaturen urteko batez besteko balioaren aldaketa, erreferentziazko aldiari dagokionez (1961-1990), batez beste, Pirinioetako eremu osorako 1ºC eta 2.7ºC artean egon liteke RCP8.5 eremurako. Antzeko igoerak edo pixka bat baxuagoak lortzen dira gutxieneko tenperaturetan (0.9º C eta 2.2º C artean RCP8.5 eremuan).
2050erako, beroketa zertxobait handiagoa izango litzateke. Gehieneko tenperaturarako, tarteak 2.0ºCtik 4.0ºCra eta 1.4ºCtik 3.3.Cra joango lirateke RCP8.5 eta 4.5 kasuetan, hurrenez hurren; gutxieneko tenperaturari dagokionez, berriz, 1.7ºCtik 3.3ºCra eta 1.2.Ctik 2.8ºCra bitartekoak izango lirateke.

Gehiago irakurri

Mende amaierarako, balio-tarteak are gehiago zabaltzen dira, eta baita aldaketen magnitudea ere, eta RCPekin erlazionatutako eboluzioen arteko aldea ere argiagoa da. Gehieneko tenperaturarako eta RCP8.5erako, batez beste, urteko aldaketa 4.3ºC eta 7.1ºC artekoa izango litzateke, eta RCP4.5erako, berriz, 1.9ºC eta 4.2ºC artekoa. Gutxieneko tenperaturarako, dagozkion tarteak 3.6ºC eta 6.0ºC artekoak izango lirateke lehen kasuan, eta 1.6ºC eta 3.5ºC artekoak bigarrenean.

Etorkizuneko prezipitazioen bilakaerari dagokionez, ez da aldaketa esanguratsurik hautematen XXI. mendean zehar, eta aldaketa horiek ez dute eragin handirik haien bilakaeran, batez besteko balioei dagokienez behintzat (5. irudia). Batez besteko prezipitazioak igotzen direla adierazten duten ereduen kopurua horien beherakada erakusten duten ereduen kopuruaren antzekoa da. Ziurgabetasunak areagotu egiten dira mende amaierara hurbildu ahala, RCP 8.5 delakoaren kasuan, batez ere.

2. irudia. Prezipitazioen batez besteko anomaliaren bilakaera. Iturria: CLIMPY proiektua

Pirinioetako elurraren batez besteko lodieraren bilakaerari buruzko lehen emaitzen arabera, elurraren lodiera nabarmen jaitsi da, urte baten eta bestearen arteko aldakortasuna handia izan arren. Hala, Pirinio Erdialdean, 1.800 metroko altueran, elurraren batez besteko lodiera erdira jaitsi daiteke 2050eko epemugan, egungo erreferentziaren arabera; elurrak lurrean irauten duen denbora tarteari dagokionez, hilabete baino gehiago laburragoa izango litzateke.