OSATU. Bero-boladak eta osasuna: eraginak eta egokitzapena Euskadin
Aztertutako kasuaren deskribapena
OSATU proiektuaren helburu nagusia muturreko tenperaturek klimaren aldaketaren baldintzetan Euskal Autonomia Erkidegoko osasunean duten eragina ebaluatzea da. Horretarako, funtsezko elementuen bitartez Metodologia bat garatzen du, bero-boladek osasunean duten eragina prebenitzeko erabakiak hartzen laguntzeko. Gainera, emaitzak garrantzitsuak dira alerta goiztiarreko planak etorkizuneko kliman espero diren aldaketetara egokitzeko. OSATU proiektuak arrakasta izan duenez, Eusko Jaurlaritzaren KLIMATEC laguntzen 2. deialdian finantzatutako OASIS izeneko bigarren fasean jarraitu ahal izan da 2018-2019an.
Euskadin klimaren aldaketaren eraginpean muturreko klima gertaerek osasunean duten eragina ebaluatzen duen lehen azterlana da. Gaur egun, Euskadin bero-boladek osasunean duten eragina prebenitzeko eta arintzeko planak egon badauden arren, egia esan, klimaren aldaketaren ondorioz, muturreko fenomeno meteorologiko horiek areagotzea aurreikusten da.
Osasunerako Mundu Erakundearen (OME) arabera, bero-boladak muturreko fenomeno meteorologiko arriskutsuenetako bat dira, eta horrek morbilitatea eta hilkortasuna areagotzea eragiten du. Klimaren Aldaketarako Gobernu Arteko Taldeak bere azken txostenean ohartarazten zuenez, berotze globalaren ondorioz, bero-boladak ugaritu egin dira dagoeneko, eta datozen hamarkadetan ere fenomeno horien maiztasuna, intentsitatea eta iraupena handitzea espero da.
Osasun-agintariek, kasu honetan lurralde mailan, muturreko bero-gertaerak areagotzeko aukera aztertu behar dute, eta, ondorioz, kontingentzia planak definitu behar dituzte herritarrak arrisku horretatik babesteko. Hiriguneek klimaren aldaketari ez ezik, hiri-garapenari eta biztanleriaren hazkundeari ere egin beharko diote aurre, eta horrek osasunean izan ditzakeen eraginak areagotu ditzake.
OSATU proiektuaren helburu nagusiak hauek dira:
- Gehieneko tenperaturaren proiekzioei eta bero-boladek Euskadin izan dezaketen eraginari buruzko datuak aztertzea.
- Tenperaturak pertsonen osasunean izan dezakeen eragina zehaztea, hilkortasun-arriskuari buruz, hain zuzen ere.
- Hilkortasun-arriskuaren gaineko eraginen balorazio ekonomikoa egitea.
- Bero-boladen alerta-sistemen (SAOC) kostuak eta onurak alderatzea.
- SAOCen eraginkortasuna hobetzen lagun dezaketen gomendioak proposatzea.
- Erreferentzia-esparru bat egitea, alerta goiztiarreko planak berrikusteko eta eguneratzeko, eta bero-boladek Euskadiko pertsonen osasunean izan dezaketen eragina prebenitzeko.
Egindako ikerketaren emaitza nagusiak hauek dira:
- Bero-boladek pertsonen osasunean sortzen duten arazoa ezaugarritzea eta proiektua testuinguruan kokatzea Europa mailako ekintza-lehentasunen esparruan, eta baita Eusko Jaurlaritzak onartutako Klima 2050 Estrategia ere.
- Bi emisio-agertokitan oinarrituta hautatutako azterketa-eremuetarako tenperatura-proiekzioak aztertzea.
- Muturreko tenperaturek biztanleriaren hilkortasun-arriskuan duten eraginaren ebaluazioa.
- Metodologia EAEko 4 udalerriri aplikatzea, klimaren aldaketara egokitzeari buruzko erabakiak hartzen lagun dezakeen informazio garrantzitsua sortzeko.
- Muturreko tenperaturak pertsonen osasunean izan ditzakeen eraginak zehazteko metodologia bat garatzea, bero-boladek hilkortasunari dagokionez izan ditzaketen eraginen kalkulu ekonomikoa egitea eta bero-boladari buruzko alerta-sistema baten kostu-onura analisia egitea.
- Eremu bakoitzerako lortutako emaitza nagusiak biltzea eta ondorioak, mugak eta gomendioak garatzea.
- Klimaren aldaketaren testuinguruan, osasun publikoari buruzko etorkizuneko ikerketetarako aukera-nitxo batzuk identifikatu dira.
Klimaren aldaketara egokitzeko neurri gisa garatutako eta inplementatutako kasua.
IHOBE-Eusko Jaurlaritza, BC3.
Additional Information
OSATU proiektua IHOBEk, Eusko Jaurlaritzaren erakunde publikoak, darama aurrera, BC3 ikerketa-zentroarekin lankidetzan.
Arrakastak: bero-boladen eta osasunaren arloko azterlan aitzindaria Euskadin; proiektuaren emaitzen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoari egokitutako metodologia garatu da, beste lurralde batzuetara transferigarria eta erreplikagarria dena.
Mugatzaileak: hilkortasunari eta ez-morbilitateari buruzko datuak soilik hartu dira kontuan; zenbait aldagai espazio-eskala handiagoan aztertu behar dira, hirietako bero-uharte efektua, besteak beste; ez da aztertu gehieneko tenperaturen iraunkortasunaren eragina.
Azterlanaren kostuen eta onuren arteko ratioak (RCB) erakusten du bero-boladen fenomenoen alerta- eta prebentzio-sistemak oso kostu handiko egokitzapen-neurri eraginkorrak direla, hau da, etekin ekonomikoek kostuak nabarmen gainditzen dituztela.
OSATU proiektua eta haren jarraipena, OASIS, Klimatek Deialdiaren esparruan finantzatu dira, klimaren aldaketara egokitzeko I+G, berrikuntza eta erakustaldiko proiektuetarako. Deialdi hori Euskal Autonomia Erkidegoko Klima 2050 Estrategiaren helburuei eta jardun-ildoei erantzuteko egin da. Estrategia hori, era berean, EBko Klimaren aldaketara Egokitzeko Estrategiaren barruan dago (Europako Batzordea, 2013).
2016-2017 (urte 1 - amaituta)
Reference information
KLIMAREN ALDAKETAREN PIRINIOETAKO BEHATOKIA
Avenida Nuestra Señora de la Victoria, 8
22.700 - Jaca
Huesca - Espainia
+34 974 36 31 00
info_opcc@ctp.org